Toju (il)

Toju ili Тоджинский кожуун (Rusça) Тожу кожуун (Tuva Türkçesi)
Konum
Tuva Cumhuriyeti haritası içinde Toju ili
Yönetim
Ülke:	Rusya
Federâl Bölge:	Tuva Cumhuriyeti
Başkent:	Toora-Hem
Genel bilgiler
Yüzölçüm:	44.100 km² (17.027 sq mi)
- Rusya içinde:	1
Nüfus:	6170
- Yoğunluk:	0 /km² (0 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili:	Tuva Türkçesi

Toju İli (Tuva Türkçesi: Тожу кожуун / Toju kojuun) — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem.

Coğrafya

Alanı bakımından Tuva'da Toju kojuun 1.sırada yer alır. Alanı — 44,100 km² (Tuva Cumhuriyetindeki en büyük yüzölçüme sahip).

Relyef

Bölge Toju vadisinin etrafıni kaplayan Batı ve Doğu Sayan Dağları be bu dağların uzantılarına sahiptir. Vadide - bitki örtüsü olarak tayga bitki örtüsü olan dağlık olanlarada görülen tundra vardır.

Su kaynakları

Su kaynakları epeyce boldur. Akarsuları : Biy-Hem, Hamsara (Ham-Sıra), Ulug-Oo, Sıstıg-Hem, Kiji-Hem vb. Gölleri: Toju (Azas), Noyon-Höl (Noyongöl), Ak Attıg göl. Şelaleler: Biy-Hem şelalesi.

Nüfus

Bölge nüfusu - 6.1 bin kişi (2007 ). Etnik nüfus olarak Tuva Türkleri — Toju Tuvaları olarak tanınırlar. Ayrıca Tuva Türklerinden başka Ruslar ve Moğol kökenli Buryatlar da vardır.

Yönetim birimleri

Bölge 6 köy idaresine bölünmüş olup toplam 16 yerleşim yeri vardır. Kırsal alan yönetimleri ve merkez köyleri şöyledir:

• Azas kırsal alan yönetimi - Adır-Kejig köyü;
• İy kırsal alan yönetimi - İy kasabası;
• Sıstıg-Hem kırsal alan yönetimi - Sıstıg-Hem beldesi;
• Toora-Hem kırsal alan yönetimi - Doora-Hem beldesi;
• Çazılar kırsal alan yönetimi - Çazılar beldesi;
• Irban kırsal alan yönetimi - Irban beldesi.

İdari merkezler

• Adır-Kejig
• İy
• Sıstıg-Hem
• Doorа-Hem
• Çazılar
• Irban

Ekonomi

Bölgedeki başlıca uğraşlar — (dağlarda) başlıca uğraş alanı avcılık ve geyik yetiştiriciliğidir. Sıstıg-Hem (Sıstıg akarsuyu) üzerimnde — altın çıkarılır.

Ulaşım

Toora-Hem başkent Kızıl ile düzenli bir hava yolu ulaşımına sahiptir. Akarsu üzerinden tekne seferleri de yapılacaktır.

Görülecek

Ender görülen kunduz türü burada bulunmaktadır.

Ünlüler

Mihail Buhtuyev Artemyeviç - Sovyetler Birliği kahramı (doğumu 23 Kasım 1925 tarihi, Karagaş kasabası)^[1]

Tarih

Ayrıca bakınız

• Toju Tuvaları
• Toju ağzı
• Türk halkları
• Tuva Devlet Üniversitesi
• Tuva nüfusu
• Bay-Tayga (il)
• Tuva Türkçesi
• Tuva Türkleri
• Tuvalılar listesi

Dış bağlantılar

• Tuva Cumhuriyeti Devlet Sitesinde Toju Bölgesi ile ilgili bilgiler^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Fotoğraflar 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Uzaydan Toju haritası 5 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tuva Türkçesi Toju diyalektiği hakkında kitap^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Toju fotoğrafı^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Toju fotoğrafları^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Sovyetler Birliği devri Tuva ve Toju haritası 18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Uydudan Toora-Hem haritası
• Toora-Hem dolayında bir video 23 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Toora-Hem Fotoğrafları
• Bölgenin görünümü 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Toora-hem Meteorolojik tahminler^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Azas Devlet Tabiat koruma kurumu. Toju bölgesi, Toora-Hem, Agbaana caddesi. no 20 16 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tuva Devlet istatistikleri^{[ölü/kırık bağlantı]}

Kaynakça