Alstom Citadis

Alstom Citadis[1]
Ilustracja
Citadis 202 – wersja australijska
Dane ogólne
Kraj produkcji

 Francja

Producent

Alstom

Miejsce produkcji

Francja
Niemcy
Polska

Premiera

1999

Lata produkcji

od 1997

Liczba członów

od 2 do 7

Wnętrze
Niskopodłogowość

od 70 do 100%

Multimedia w Wikimedia Commons

Alstom Citadis – rodzina niskopodłogowych tramwajów produkowanych przez Alstom głównie w jego zakładach we Francji, ale również w Niemczech i polskim zakładzie Alstom Konstal z Chorzowa.

Projekt

Tramwaje z rodziny Citadis początkowo zostały zaprojektowane jako pojazdy częściowo niskopodłogowe, a następnie całkowicie niskopodłogowe.

Produkowane wersje

RegioCitadis – jedyna międzymiastowa wersja Citadisa
Citadis 200 (ST14) w Darmstadt

W 1997 francuskie miasto Montpellier złożyło pierwsze zamówienie na Citadisy[1], które dostarczono we wrześniu 1999[2]. Pojazdy oznaczone jako Citadis 301(inne języki) i Citadis 401 miały długość odpowiednio 30 i 40 m oraz 70% niskiej podłogi. Tramwaje z tej samej generacji zamówił również Orlean i Dublin[1].

Druga generacja objęła tramwaje Citadis 202(inne języki), Citadis 302(inne języki) i Citadis 402(inne języki). Mają one od 2 do 7 członów oraz są całkowicie niskopodłogowe. Powstała również odmiana Citadis 403 wyposażona w koła o mniejszej średnicy kół w wózku znajdującym się pod kabiną motorniczego dostarczona do Strasburga, natomiast Bordeaux otrzymało serie 302 i 402 przystosowane do poboru energii elektrycznej zarówno z sieci trakcyjnej, jak i trzeciej szyny umieszczonej pomiędzy szynami jezdnymi[1]. Wagony z tej generacji pojazdów Citadis można również spotkać m.in. w Nicei, Jerozolimie, Teneryfie, Tunisie, Madrycie, Tuluzie, Dubaju i Algierze[2].

Dla polskich przewoźników przygotowana została wersja Citadis 100[1]. Alstom Konstal w latach 1999–2000 wykonał 4 tramwaje typu NGd99 dla Gdańska[3], a w latach 2000–2001 zbudował 17 wozów typu 116Nd dla Tramwajów Śląskich[4].

Dla miast niemieckich opracowano wersję Citadis 200 z 70-procentowym udziałem niskiej podłogi. Tramwaje wyprodukowano w zakładach Alstom Transport Deutschland w Salzgitter. Łącznie dostarczono 145 tramwajów do Magdeburga, Gery, Darmstadt i Brunszwiku[5][6][7][8]. Na przełomie XX i XXI w. tramwaje z Magdeburga testowano w Poznaniu, Warszawie, Szczecinie i Wrocławiu[9][10].

Specjalnie z myślą o rynku środkowo- i wschodnioeuropejskim opracowano niskopodłogową wersję Citadis X-04 wyposażoną w stalowe nadwozie[1]. Pojazdy tego typu zostały wyprodukowane w chorzowskim Konstalu i eksploatowane są w Stambule[11].

Tramwaje RegioCitadis(inne języki) to pojazdy przeznaczone do eksploatacji zarówno w obrębie miasta, jak i poza jego granicami. Są budowane w zakładzie Alstom Transport Deutschland w niemieckim Salzgitter i wyposażane w stalowe nadwozia. Jedno z zamówień na te tramwaje pochodziło z Kassel, gdzie dostarczono Citadisy przystosowane do zasilania napięciem tramwajowym 600 V DC oraz 15 kV AC 16,7 Hz z sieci kolejowej DB Netz[1].

Seria Citadis Dualis(inne języki), zbliżona do RegioCitadis, również może być zasilana różnymi napięciami. W zakładzie Alstom De Dietrich Ferroviaire w Reichshoffen wyprodukowano dla Valenciennes wersję dwusystemową na napięcia 750 V DC i 25 kV AC, natomiast Lyon otrzymał tramwaje na napięcia 750 V DC i 1,5 kV DC[1].

W lutym 2013 dla przewoźników z USA i Kanady zaprojektowano odmianę Spirit bazującą na wersji Citadis Dualis. Tramwaje te są całkowicie niskopodłogowe oraz mogą rozwinąć prędkość 100 km/h. Pojazdy trafiły m.in. do Ottawy[1].

Do połowy 2015 dostarczono łącznie ponad 1500 Citadisów do ponad 40 miast w kilkunastu państwach Europy, Afryki, Ameryki Południowej i Australii[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Marek Graff. Nowy tabor tramwajowy w Polsce. „Technika Transportu Szynowego”. 7-8/2015, s. 46-64. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.). 
  2. a b Tramwaje Alstom Citadis – ponad 1000 zamówionych pojazdów. „Technika Transportu Szynowego”. 12/2007, s. 48-50. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.). 
  3. NGd99. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Wyd. 1. Poznań: Kolpress, 2011, s. 110. ISBN 978-83-920784-6-3. (pol.).
  4. 116Nd. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Wyd. 1. Poznań: Kolpress, 2011, s. 104. ISBN 978-83-920784-6-3. (pol.).
  5. Beiwagen-B6A2, mvbnet.de, Magdeburg [dostęp 2024-03-03]  (niem.).
  6. ALSTOM LHB - NGT8G [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-03-03] .
  7. LHB NGT8D (ST13 / ST14) [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-03-02] .
  8. ALSTOM LHB - NGT8D [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-03-03] .
  9. Tramwaje Warszawskie – wagony testowane – NGT8D (Magdeburg) [online], tramwar.pl [dostęp 2024-03-02] .
  10. www.swiatowy.org – Historia komunikacji miejskiej w Szczecinie [online], swiatowy.org [dostęp 2024-03-02] .
  11. Marek Gawroński: Alstom in Poland. alstom.com, 2015. [dostęp 2015-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-10)]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Pojazdy szynowe produkowane przez Mostowagon (1945–1948), Konstal (1948–1998) i Alstom Konstal (od 1998)
Tramwaje
Generacja N
Generacja 13N/102N
Generacja 105N
Niskopodłogowe
Citadis
Wagony metra
Metropolis
Lokomotywy kopalniane
elektryczne przewodowe
  • Ld1
  • Ld10
  • Ld10M
  • Ld2
  • Ld20
  • Ld20M
  • Ld21
  • Ld3
  • Ld30
  • Ld30M
  • Ld31
  • Lep20
elektryczne akumulatorowe
przewodowo-akumulatorowe
  • Lda20
spalinowe
  • Lds100
pneumatyczne
  • Lds45
Wagony towarowe
samowyładowcze
  • 15W
  • 22W
  • 42WP
  • 61Ws
  • 62Ws
  • 63Ws
  • 65Ws
  • 66Ws
  • 3V
  • 401V
  • 406V
  • 410V
  • 411V
  • 416V
  • 419V
  • 424V
  • 425V
  • 409Va
  • 902V
  • Falns 121
  • Faals 151
  • Falrrs 153
dziobowe
  • 17Z
  • 606Z
  • GM1882
  • GM1901X-12
  • GM1922
platformy
  • 213Z
  • 403Z
  • 412Z
  • 418Z
  • 429Z
  • 430Z
  • 432Z
  • 608Z
  • 609Z
  • 622Z
  • 623Z
  • 624Z
  • 625Z
  • 901Z
cysterny
  • 210R
  • 450R
  • 451R
kryte
  • 208K

1 – prototyp, 2 – produkcja seryjna